Sekcja
Oświaty i Wychowania Regionu Gdańskiego NSZZ "Solidarność: wysłała do Ministra Edukacji Narodowej zbiór pytań problemów, dotyczących miejsca Gimnazjum w polskim systemie edukacyjnym. Poniżej teskt wystąpienia
Gdańsk,
11. 02. 2014 r.
Pani Joanna Kluzik-Rostkowska –
Minister Edukacji Narodowej
Szanowna Pani
Minister,
Rada Sekcji Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność”
Regionu Gdańskiego zwraca się o odpowiedź na zbiór pytań-problemów związanych z
polskim systemem edukacyjnym i miejscem w nim gimnazjów.
I.
Mniejsza liczebność uczniów w oddziałach gimnazjalnych
1.
Jak przedstawia się liczebność uczniów w oddziałach
gimnazjów z rozbiciem na miasta i wsie i czy przewiduje się wprowadzenie
górnych ich progów (naszym zdaniem, nie więcej niż 26. Od 24 dokonuje się
podziału podczas zajęć z języka obcego, informatyki, chemii, fizyki, itd.)?
II. Odejście od wielkich gimnazjów
2. Jaka jest
liczba gimnazjów, ile funkcjonuje w zespołach ze szkołą podstawową, ile także z oddziałami przedszkolnymi?
3.
Ile jest gimnazjów usytuowanych w odrębnych
budynkach (w rozbiciu na liczbę oddziałów, czy są wśród nich wielkie
szkoły z liczbą uczniów zdecydowanie
ponad 400)?
III.
Potrzeba tworzenia zespołów: gimnazjum + szkoła ponadgimnazjalna
4. Ile
gimnazjów funkcjonuje jako zespoły ze szkołami ponadgimnazjalnymi? W przypadku zespołów G + LO lub SZ warto wskazać, ile z nich jest w miastach
na prawach powiatu (czyli powyżej 50 tys. mieszkańców), a ile jest w tzw.
powiatach ziemskich, gdzie musiały być zawierane specjalne porozumienia między
gminą a danym powiatem?
IV.
Porozumienia gmin z powiatami i problemy finansowe
5. Jak wyeliminować problemy
trudności w zawieraniu porozumień między JST na prowadzenie
gimnazjów, z uwagi na prowadzenie gimnazjów, liceów przez różne organy
prowadzące (jedynie w tzw. wielkich miastach skupia je jeden prezydent danego
miasta)?
- Jakie zachęty
finansowo-prawne stworzyć dla szerszego otwarcia na tego typu rozwiązania?
Czy barierą nie jest próg do 60% dochodów, do którego mogą zadłużać się
JST, który podnosi się, a więc jest korzystny, gdy prowadzi się więcej
szkół?
7. Czy w przypadku uczniów w
gimnazjach nie jest potrzebne poważne zwiększenie tzw. wagi dodatkowej (obecnie
0,04), m. in. na zrekompensowanie organizacji zajęć wyrównawczych, szczególnie
dla klas I gimnazjów, ale też na realizację w
praktyce idei szkoły otwartej, z szeroką ofertą zajęć pozalekcyjnych,
rozwijających różne talenty uczniów, czy zatrudnianie specjalistów – większej
liczby pedagogów?
8.
Jak przedstawia się sprawa wyposażenia gimnazjów (pracowanie
komputerowe, sprzęt audiowizualny,
9.
Jaką pomoc materialną zapewnia się uczniom (system dożywiania, dostęp
do pomocy przedlekarskiej, gabinetów stomatologicznych, dowóz, dostęp do sal
gimnastycznych)?
V.
Obecne efekty kształcenia i wychowania – wyniki badań PISA
10. Jak nowa struktura szkolna ma
wpływ na wzrost (lub obniżenie) tzw. stopnia skolaryzacji w Polsce (przed 1999
rokiem osób z maturami było ponad dwa razy mniej niż w krajach tzw. starej UE,
czy USA lub Kanadzie)?
11. Jaki wpływ zmiany mają na
poprawę oferty edukacyjnej na wsi, co było jednym z podstawowych wyzwań
reformy edukacyjnej? Tam osób z wyższym wykształceniem było pięć razy mniej!
Pomimo słynnych punktów za pochodzenie, ludzi wykształconych na wsi było
proporcjonalnie w PRL dużo mniej niż… przed II wojną światową.
12. Dlaczego do świadomości
społecznej nie przebijają się pozytywne wnioski, jakie płyną
z międzynarodowych badań PISA?
13. Czy dokonuje się głębszej
analizy wiedzy absolwentów zreformowanych szkół, ich dalszych
życiowo-edukacyjnych wyborów (kończą, od 2011 roku – pierwsze roczniki). Jakie
są ich dalsze wybory, jak sobie radzą w liceach, szkołach zawodowych? Ilu z uczniów rezygnuje z dalszej edukacji, a ilu realizuje ją w
formach pozaszkolnych (taka obawa pozostaje, mimo konstytucyjnego obowiązku
nauki do 18. roku życia)?
VI.
Gimnazja prozawodowe („uzawodowione”) – oferta dla wszystkich uczniów
14. Czy monitoruje i egzekwuje się
realizację konstytucyjnego obowiązku szkolnego (i nauki do 18 roku życia)?
15. Ile i gdzie powstało
pozaobwodowych gimnazjów przysposabiających do pracy – na przykład przy szkołach
zawodowych, dysponujących bazą do praktycznej nauki zawodu, z internatem
lub bursą)?
VII.
Problemy wychowawcze w gimnazjach a obowiązek szkolny lub nauki
16. Czy dokonuje się
monitoringu-analizy, także w oparciu o dane policji, straży miejskich, jak
przedstawia się sprawa przemocy w szkołach (w samej gminie Warszawa-Centrum
w 1997 roku policja interweniowała w szkołach około 1500 razy w sprawie wymuszeń, picia alkoholu, zażywania
narkotyków)?
17. Czy zapewniona jest w prawie
(Konstytucja, ustawy: Karta Nauczyciela, ustawa o systemie oświaty, kodeks
karny, kodeks postępowania rodzinnego) odpowiednia równowaga praw i obowiązków
uczniów?
18. Czy nie
należy rozważyć zmiany w zapisie konstytucyjno-ustawowym OBOWIĄZKU SZKOLNEGO i
OBOWIĄZKU NAUKI do 18 roku życia? Zdjęcie obligatoryjności uczęszczania i
ukończenia gimnazjum, podobnie jak w reformie jędrzejewiczowskiej, zmieniłoby
nastawienie i postawy gimnazjalistów.
VIII.
Egzaminy – nie uczyć tylko pod tzw. testy i rankingi
19. Jak
gimnazja umożliwiają rozbudzanie ciekawości poznawczej i wykorzystanie w praktyce
nabytej wiedzy i jak przeciwdziałać coraz powszechniejszemu zjawisku tzw.
rankingowania szkół?
20. Jak
sprawdza się przygotowywanie prac-projektów w zespołach uczniowskich przy możliwości korzystania z gotowych pomysłów
publikowanych w Internecie?
IX.
Pomoc nauczycielowi
21. Jaka jest
oferta form doskonalenia dla nauczycieli
gimnazjów, szczególnie pod kątem problemów, z którymi borykają się
gimnazjaliści w tej bardzo trudnej fazie rozwojowej?
22. Jakie
programy wsparcia proponuje MEN? Ilu jest zatrudnionych doradców zawodowych,
pedagogów, psychologów, ale konkretnie, z ilością etatów, przeliczeniem na
liczebność uczniów?
23. Jak prawo
zapewnia ochronę godności i autorytetu nauczyciela?
X.
Potrzeba dialogu – kampanii społecznych
24. Jak
poprawić społeczny odbiór gimnazjów, zneutralizować negatywne stereotypy?
Dominuje zarzut, iż gimnazjum to szkoła, gdzie występuje najwięcej sytuacji
wychowawczo trudnych, a nawet patologicznych.
25. Jak w
praktyce wdraża się zalecenia autorów PISA: większe nakłady na edukację,
zmniejszenie liczby uczniów w klasach, stabilizacja statusu zawodowego
nauczycieli i podwyższenie ich wynagrodzeń?
W przekonaniu Rady znajomość odpowiedzi na w/w
pytania-problemy umożliwi bardziej merytoryczną debatę na temat sytuacji w
oświacie. Stąd prośba do Ministerstwa Edukacji Narodowej.
W imieniu Rady Sekcji:
Hanna Minkiewicz Barbara
Kamińska
Wojciech Książek
(Sekretarz Sekcji) (Zastępca Przewodniczącego
Sekcji) (Przewodniczący Sekcji)
Do wiadomości:
- Sekcja Krajowa Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność”,