Bezcenny rękopis
wiersza Juliusza Słowackiego Le Cimetiere
du Pere la Chaise, wraz z zawierającym go zabytkowym sztambuchem (albumem) zakupiła
Biblioteka Narodowa w paryskim antykwariacie. Utwór, podarowany Korze Pinard,
córce francuskiego drukarza, u którego Wieszcz drukował swoje dzieła, jest
pierwszą kompletną wersją wiersza znanego dotychczas tylko we fragmencie. Niezwykle
wartościowy jest także sam sztambuch, album-pamiętnik będący prezentem
Słowackiego dla przyjaciółki. Panna Pinard zebrała w nim 23 wpisy znanych
postaci ze świata ówczesnej francuskiej literatury, muzyki i sztuki.
Wiersz Le Cimetiere du
Pere la Chaise datowany jest na 19 sierpnia 1832 r. i znany był dotychczas
z późniejszego, niekompletnego odpisu, obejmującego tylko 27 ostatnich wersów,
który zachował się w sztambuchu matki Słowackiego, Salomei Bécu (w zbiorach
Biblioteki Narodowej). Odnaleziony obecnie rękopis obejmuje wszystkie 48 wersów,
a także nieznany wcześniej badaczom tytuł wiersza i motto pochodzące z poematu
Byrona The Prophecy of Dante. Głównym motywem utworu jest refleksyjna
wędrówka po Paryżu, zwłaszcza cmentarzu Pere-Lachaise, a motto wskazuje na
operowanie przez Słowackiego siatką nawiązań historycznych i aluzji literackich
– do twórczości Byrona, Dantego (topos wygnańca) i sytuacji polskich emigrantów
po roku 1831.
Znaczenie
odnalezionego autografu Słowackiego z polskiej perspektywy jest ogromne. –
powiedział prof. Zbigniew Przychodniak z poznańskiego Uniwersytetu Adama
Mickiewicza, badacz literatury romantycznej – Pozyskanie do polskich zbiorów Albumu Kory Pinard w wielkim stopniu
wzbogaca pisarską spuściznę po autorze Balladyny – o dokument oryginalny,
bogaty w inne autografy, stanowiący szczególny okaz kultury literackiej okresu
romantyzmu, dowód współobecności polskiego poety w paryskim życiu kulturalnym.
Jest to szczególnie ważne wobec wielu niepowetowanych strat spuścizny po
poecie: zaginęło lub zostało zniszczonych wiele innych autografów Słowackiego w
podobnych sztambuchach. – podkreślił literaturoznawca – Znaczenie
odnalezionego albumu wykracza poza horyzont literatury polskiej, gdyż paryski
sztambuch stanowi zarazem interesujący dokument francuskiego życia literackiego.
Album, stanowiący typ charakterystycznego dla kultury
literackiej XIX w. sztambucha, jest bogato zdobiony, ma kształt księgi w
ciemnofioletowej, safianowej oprawie. Z 52 kart o pozłacanych brzegach 25 jest
zapisanych. W albumie znajdują się w sumie 23 wpisy, stanowiące 16 utworów
literackich (lub listów), 5 rysunków i akwarel oraz 2 utwory (fragmenty)
muzyczne. Zarówno całość dokumentu, tj. sztambuchowy Album, jak i sam wiersz Słowackiego
oraz jego wpisanie do Albumu znajdują dokładne potwierdzenie w korespondencji
poety, w listach do matki z 1832 r. Korespondencja ta wskazuje także, że
ofiarodawcą Albumu (jako niezapisanego woluminu) był sam Słowacki.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz