Pozew ws, aktualizacji opłat wieczystego złożony czy nie złożony?

Czy wnioski złożone do SKO po terminie 30 dni od dnia wypowiedzenia, w przypadku sprzeciwu od orzeczenia SKO zastępują pozew? Na takie pytanie będzie musiał odpowiedzieć Sąd Rejonowy dla Warszawy Woli i prawdopodobnie Sąd Okręgowy w Warszawie. 

6-05-2013 Prezydent Miasta Stołecznego dokonał wypowiedzenia opłaty rocznej wieczystego użytkowania nieruchomości gruntowej z jednoczesną ofertą nowej wysokości dla nieruchomości w Warszawie przy ul Elekcyjnej 19, której użytkownikiem było MPRO. MPRO nie złożyło do SKO wniosku o uznanie aktualizacji opłaty użytkowania wieczystego za nieuzasadnione. Następnie MPRO zbyło mieszkania i miejsca postojowe na rzecz osób fizycznych. Jeden z nowych mieszkańców taki wniosek złożył w lipcu 2014 r wniosek taki złożyłem a SKO wydało orzeczenie oddalające wniosek, ze względu na uchybienie terminu. Od tego orzeczenia użytkownik wieczysty złożył sprzeciw. Sąd nadał sygnaturę i wezwał do uzupełnień braków formalnych „pozwu”. Przez dłuższy czas trwał spór o wysokość opłaty sądowej.

W lipcu tego roku pan K. podniósł inną kwestię - nie złożenie pozwu. Oparł się na argumentacji prawnej Stowarzyszenia Interesu Społecznego WIECZYSTE, iż wnioski do SKO złożone po terminie określonym w art.78 ust.2 u.g.n. nie mogą zastępować pozwu, chyba że wypowiedzenie opłaty rocznej było bezskuteczne na gruncie art.78 ust.1 u.g.n., co wówczas skutkuje brakiem uruchomienia terminu określonego w ust.2. Zgodnie z art. 78 ust.2 u.g.n. Użytkownik wieczysty może, w terminie 30 dni od dnia otrzymania wypowiedzenia, złożyć do samorządowego kolegium odwoławczego właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości, zwanego dalej „kolegium”, wniosek o ustalenie, że aktualizacja opłaty jest nieuzasadniona albo jest uzasadniona w innej wysokości. Art. 80 zaś stanowi, że Od orzeczenia kolegium właściwy organ lub użytkownik wieczysty mogą wnieść sprzeciw w terminie 14 dni od dnia doręczenia orzeczenia. Wniesienie sprzeciwu jest równoznaczne z żądaniem przekazania sprawy do sądu powszechnego właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości (ust.1) Kolegium przekazuje właściwemu sądowi akta sprawy wraz ze sprzeciwem. Wniosek, o którym mowa w art. 78 ust. 2, zastępuje pozew (ust.2).

Jak wynika z powyższych zapisów jedynie użytkownik wieczysty danej nieruchomości może i to w terminie nieprzekraczalnym 30 dni złożyć wniosek do SKO. Obie przesłanki (podmiotowa i czasowa) muszą zajść łącznie. Dokonanie tej czynności przez osobę nie będącą użytkownikiem wieczystym (w maju i czerwcu 2013 r. nie byłem użytkownikiem wieczystym danej nieruchomości) lub po terminie (w 2014 roku) w świetle prawa nie jest skuteczne. Skoro zgodnie z art.79 ust.7 u.g.n przed kolegium stosuje się przepisy KPA, zatem SKO powinno zgodnie z art. 61a. § 1. KPA wydać postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania (zwłaszcza jeżeli nie złożono wniosku o przywrócenie terminu), a nie orzeczenie oddalającego wniosek.

Skutkiem powyższego jest, że z kolei złożenie sprzeciwu od orzeczenia kolegium nie może w świetle ustawy skutkować „pozwem”, albowiem jedynie wniosek, który został złożony w trybie art.78 ust.2 u.g.n. może zastąpić pozew. Czyli by wniosek ws. uznania aktualizacji opłat za nieuzasadnione zastępował pozew, musi zaistnieć przesłanka sprzeciwu, ale odnosząca się do wniosku złożonego przez uprawniony podmiot (użytkownik wieczysty) i w terminie 30 dni od dnia doręczenia wypowiedzenia. W przypadku gdy sprzeciw dotyczy orzeczenia odnoszącego się do wniosku złożonego poza terminem, nie nabiera on cech „pozwu”, a tym samym sąd nie powinien go rozpatrywać. W tym stanie rzeczy postępowanie sądowe jest bowiem bezprzedmiotowe, a Sąd winien stwierdzić, że nie został wniesiony pozew w trybie określonym w art.80 ust.1 i 2 u.g.n.

Ani postępowanie przed samorządowym kolegium odwoławczym, ani w sądzie rejonowym wówczas nie rodzi żadnych skutków prawnych, poza tym że w ich wyniku nie doszło do przesunięcia czy przerwania biegu przedawnienia czyli że następuje po 3 latach (i właśnie o to idzie gra, o uzyskanie przedawnienia za 2014 i 2015 rok).
Odmiennie przedstawia się natomiast sytuacja, w przypadku w której wypowiedzenie opłaty rocznej było bezskuteczne w świetle art.78 ust.1 u.g.n. W przypadku bezskuteczności samego wypowiedzenia, trudno mówić o uruchomieniu terminu określonego w art.78 ust.2 u.g.n., a tym samym dopuszczalne jest złożenie wniosku do SKO w każdym czasie, ale w takiej sytuacji Kolegium winno uchylić aktualizację, czego skutkiem byłby brak sprzeciwu ze strony użytkownika wieczystego.

W związku z powyższym użytkownik wieczysty wystąpił o rozstrzygnięcie czy doszło do sytuacji powództwa czy nie, i wystąpił by nie rozstrzygać dalej sprawy opłaty sądowej do czasu rozstrzygnięcia tego zagadnienia prejusdycjalnego. Sąd Rejonowy postanowieniem z 2 sierpnia próbował uciec od tej problematyki, żądając jednoznacznego określenia czy użytkownik wieczysty składa zażalenie na opłatę czy żąda rozstrzygnięcia innej kwestii. W odpowiedzi użytkownik wieczysty nie tylko podtrzymał wniosek i zażalenie na opłatę (w związku z zawitością terminą), ale wystąpił podpierając się postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 2 sierpnia (w/s zawieszenia w trybie zabezpieczenia przepisów ustawowych w związku z zagadnieniem prejusdycjalnym) o zawieszenie niektórych przepisów ustawy o kosztach sądowych, kodeksu postępowania cywilnego i ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Niezależnie od powyższego, sąd będzie musiał w tym czy w innym trybie rozstrzygnąć czy wniosek złożony do SKO po terminie, w przypadku sprzeciwu od orzeczenia zastępuje pozew?