Czy będzie nowa wartość przedmiotu sporu w sprawach pracowniczych przed sądami?

Pani P. została zwolniona z pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy. W terminie ustawowym skierowała pozew do sądu pracy o stwierdzenie bezskuteczności wypowiedzenia i przywrócenia do pracy lub alternatywnie o 3 miesięczne odszkodowanie. Zgłoszenie roszczenie alternatywnych wniosków wynika z faktu, iż pracownik w momencie zgłoszenia pozwu nie wie jak potoczą się jego losy czy znajdzie inną pracę czy też pozostanie na bezrobociu. W przypadku zgłoszenia roszczeń alternatywnych, Sąd jednak nakazuje liczenie wartości sporu tak jak od sporu o przywrócenie do pracy tj. 12 miesięcznego wynagrodzenia. Jeżeli wartość przedmiotu sporu przekroczy 50 tys. zł (czyli ponad 4167 zł brutto miesięcznie), wówczas należna jest 5% opłata sądowa.

Problem w tym, że równocześnie ustawodawca przewiduje w razie przywrócenia do pracy, znacznie mniejszą realne pieniądze. Jak stwierdza Stowarzyszenie Interesu Społecznego "Wieczyste" w petycji do Sejmu - Zgodnie z art.47 Kodeksu pracy Pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, nie więcej jednak niż za 2 miesiące, a gdy okres wypowiedzenia wynosił 3 miesiące – nie więcej niż za 1 miesiąc. Zatem w przypadku przywrócenia do pracy, pracownik ma zagwarantowane jedynie 2 miesięczne odszkodowanie, a równocześnie zgodnie z przepisami k.p.c. wartość przedmiotu sporu określa się na 12 miesięcy. Sytuację nie kompensuje przywrócenie do pracy, albowiem pracodawca może ponownie zwolnić pracownika z zachowaniem 3 miesięcznego terminu. Z kolei zaś w przypadku przyznania przez sąd odszkodowania zamiast przywrócenia do pracy, pracownikowi przysługuje wyłącznie 3 miesięczne odszkodowanie mimo że wcześniej uiścił opłatę sądową od wartości przedmiotu sporu za 12 miesięcy. Z reguły pracownicy występują z żądaniem alternatywnym, z tym że sądy wówczas zmuszają pracowników do określenia 12 miesięcznego wartości sporu. W tej sytuacji należy uznać iż wymóg art.23¹ kpc w zakresie w jakim w sprawach ze stosunku pracy wymusza 12 miesięczny przedmiot wartości sporu w sytuacji gdy pracownik nie może liczyć na podobny ekwiwalent finansowy narusza zasady konstytucyjne.
W projekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks Postępowania Cywilnego, złożony do Sejmu RP, Stowarzyszenie proponuje by w sprawach pracowniczych także o przywrócenie do pracy określić wartość przedmiotu sporu na 3 miesięczne wynagrodzenie. Równocześnie pracownikowi przysługiwałoby możliwość zgłoszenia dodatkowego roszczenia z tytułu utraty przychodów ze stosunku pracy, z tym że wówczas wartość stosunku pracy z tego tytułu wynosiłoby 12 miesięcy. Komisja Petycji będzie musiało rozstrzygnąć wniosek o wszczęcie inicjatywy ustawodawczej w powyższej sprawie do 2 lutego.