Stowarzyszenia zwykłe wyrzucone we własnych sprawach z postępowań przed sądami powszechnymi?

Mało kto zdaje sobie z prawę ze szkodliwości wielu rozwiązań prawnych uchwalonych za czasów PO-PSL polegających na ograniczeniu praw obywateli. Przykładowo zgodnie z ustawą z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 233, poz. 1381), zlikwidowano legitymację procesową w postępowaniach przed sądami powszechnymi organizacjom społecznym nie mający osobowości prawnej (czyli stowarzyszeniom zwykłym). 

Jak wyjaśnia 16 czerwca Sąd Okręgowy w Warszawie (sygn akt II C 389/14) postanowieniem o odrzucenie pozwu przeciw Ministrowi Sprawiedliwości o ustalenie nieistnienia skutku prawnego z tytułu pism sądowych w stosunku do których zastosowano §19 ust.4 zarządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 grudnia 2003 r. w sprawie organizacji i zakresu działania sekretariatów sądowych oraz innych działów administracji sądowej  (czyli pism sądowych bez pieczątek i bez podpisu) zgodnie z art.64 §1 i §1¹ k.p.c. zdolność sądową mają osoby fizyczne i prawne oraz jednostki organizacyjne niebędące wprawdzie osobami prawnymi, którym jednak ustawa przyznaje zdolność prawną w rozumieniu prawa cywilnego. Zgodnie z art.40 uts.1 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 roku Prawo o Stowarzyszaniach, uproszczoną formą stowarzyszenia jest stowarzyszenie zwykłe, nieposiadające osobowości prawnej. Wskazać należy, że nie obowiązuje już art.64§2 k.p.c. zgodnie z którym zdolność sądową mają także organizacje społeczne dopuszczone do działania na podstawie obowiązujących przepisów choćby nie posiadały osobowości prawnej.

Wprawdzie nie pierwsze to orzeczenie wykluczająco stowarzyszenie zwykłe z postępowania, jednak z tą oceną nie zgodziło się Stowarzyszenie Interesu Społecznego "Wieczyste", które z jednej strony zgodnie z art.61 k.p.c. uczestniczy w postępowaniach sądowych u boku użytkowników wieczystych, a równocześnie któremu odmawia się prawa pozwu we własnej sprawie przeciwko ministrowi sprawiedliwości. Stowarzyszenie, które złożyło zażalenie w sprawie do Sadu apelacyjnego zauważa nie tylko absurdalność powyższej sytuacji, ale zarzuca, iż art. 1 pkt. 10 i 11 ustawy z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 233, poz. 1381), zgodnie z którym uchyla się § 2 art. 64 k.p.c i wprowadza §1¹ art.64 są niezgodne z art.2 i 45 konstytucji RP ( albowiem odmawiają prawa do sądu w sprawach własnych) oraz z art. 6 ust.1 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka I Podstawowych Wolności (która przewiduje m.in. w sprawach cywilnych prawo do sprawiedliwego i publicznego rozpatrzenia jego sprawy w rozsądnym terminie przez niezawisły i bezstronny sąd ustanowiony ustawą).

Stowarzyszenie uznaje, iż ograniczenie uprawnień stowarzyszeń zwykłych w postępowaniu cywilnym jest kolejnym ograniczeniem możliwości obrony obywateli przed samowolą władzy i dużych korporacji.